Bütindünýä göwreliligiň öňüni alyş güni

26-njy sentýabr, Bütindünýä göwreliligiň öňüni alyş güni, ýaşlaryň göwreliligiň öňüni alyş çäreleri baradaky düşünjesini ýokarlandyrmaga, jynsy gatnaşyklary we köpeliş saglygy üçin jogapkärli saýlawlary öňe sürmäge, göwreliligiň öňüni alyş çäreleriniň howpsuzlygyny ýokarlandyrmaga, köpeliş saglygy bilim derejesini ýokarlandyrmaga we köpeliş we jyns saglygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen halkara hatyra güni.2023-nji ýylyň 26-njy sentýabry, 17-nji Bütindünýä göwreliligiň öňüni alyş güni, bu ýylky mahabat temasy “Garaşylmadyk göwreliliksiz dünýä gurmak” maksady bilen “Ylmy göwreliligiň öňüni alyş serişdeleri ugewgenikany we çagalygy goraýar”.
Bütindünýä göwreliligiň öňüni alyş gününiň öňüsyrasy 2003-nji ýylda Latyn Amerikasy tarapyndan başlanan “Kämillik ýaşyna ýetmedikleriň göwreliligini goramak üçin ýatlama güni” boldy. Şondan bäri köp ýurtdan oňyn seslenmeler aldy we 2007-nji ýylda resmi taýdan “Bütindünýä göwreliligiň öňüni alyş güni” diýlip atlandyryldy. “Bayer Healthcare Co., Ltd.” we alty sany halkara hökümete degişli bolmadyk guramalar (HDDG) tarapyndan.Häzirki wagtda dünýädäki 11 sany halkara hökümete degişli bolmadyk guramanyň we ylmy we derman öndürijileriniň goldawyny aldy.Şeýle hem Hytaý 2009-njy ýylda Bütindünýä göwreliligiň öňüni alyş gününi wagyz etmek işine goşuldy.
Ylmy lukmançylygyň ösmegi we jynsy bilimleriň ýaýramagy bilen jyns we göwreliligiň öňüni alyş çäreleri indi gadagan tema däl.Soňky ýyllarda seks okuwlary, seks ylymlary tomus lagerleri we ş.m. ýuwaş-ýuwaşdan içerki we daşary ýurt uniwersitetlerine girip, kollej okuwçylary bilen söýgi we jyns gatnaşyklary bilen baglanyşykly temalary ara alyp maslahatlaşdy.
Näme üçin göwreliligiň öňüni alyş serişdesini ulanmaly?
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň habaryna görä, göwreli bolmak islemeýän ýa-da göwreliligi gijikdirmek islemeýän 222 million aýal göwreliligiň öňüni alyş usullaryny ulanmady.Şonuň üçin göwreliligiň öňüni alyş maglumatlary almak aýallara maşgalany meýilleşdirmek bilen has gowy meşgullanmaga we saglyk ýagdaýyny gowulaşdyrmaga kömek eder.Garaşylmadyk göwrelilik sebäpli dörän abort ýa-da gaýta-gaýta göwrelilik aýallaryň fiziki we psihologiki abadançylygyna ep-esli we uzak möhletleýin zyýan ýetirip biler, şeýle hem eýýäm bagtly söýgüsine we geljekki maşgala durmuşyna zerur däl kölegeleri döredip biler.Gan akmak, şikeslenmek, ýokaşmak, çanaklyk çiş keseli, önelgesizlik ... haýsysyna zyýan berip bilersiňiz?
Göwreliligiň umumy usullary
1. Prezerwatiwler (berk maslahat berilýär) howpsuz, ýönekeý we täsirli göwreliligiň öňüni alyş gurallary bolup, sperma waginanyň içine girmeginiň öňüni alýar we ýumurtga bilen aragatnaşygyň öňüni alýar, şeýlelik bilen göwreliligiň öňüni alyş maksadyna ýetýär.Üstünlikleri: Iň köp ulanylýan göwreliligiň öňüni alyş enjamlary;Dogry ulanylsa, göwreliligiň öňüni alyş derejesi 93% -95% -e ýetip biler;Gonoreýa, sifilis, AIDS we ş.m. ýaly jynsy gatnaşyklar arkaly keselleriň ýaýramagynyň öňüni alyp biler. Adetmezçiligi: Nädogry model saýlanylyşy, süýşmek we waginada düşmek.
2. Öýjükli enjam (IUD) ygtybarly, täsirli, ýönekeý, tygşytly we tersine göwreliligiň öňüni alyş serişdesidir, ýöne onuň wezipesi tohumlandyrylan ýumurtgalaryň implantasiýasyna we ösmegine amatly däl, şeýlelik bilen göwreliligiň öňüni alyş maksadyna ýetýär.Bu 1960-70-nji ýyllarda doglan aýallaryň köpüsiniň saýlan göwreliligiň öňüni alyş usulydyr.Üstünlikleri: ýerleşdirilen enjamyň görnüşine baglylykda, ony bir wagtyň özünde 5 ýyldan 20 ýyla çenli ulanyp bolýar, tygşytly, amatly we howpsuz edýär.Hasyllylygy dikeltmek üçin aýyryň.Adetmezçilikleri: Aýbaşy ganynyň köpelmegi ýa-da aýbaşy bozulmagy ýaly ýaramaz täsirleri döredip biler, bu bolsa çaga doguran aýallar üçin has amatly bolar.
3. Gormonal göwreliligiň öňüni alyş serişdeleri: Steroid göwreliligiň öňüni alyş dermanlary agyzdan göwreliligiň öňüni alyş serişdeleri, göwreliligiň öňüni alyş iňňeleri, subkutan implantlar we ş.m. öz içine alýar. Gysga hereket edýän agyzdan göwreliligiň öňüni alyş serişdeleri: Mysal üçin, Mafulong we oususiming, ulanylyş usuly, aýbaşy aýynyň birinji gününde ilkinji tabletkany kabul etmekdir 21 gün yzygiderli dowam edýär we 7 gün durandan soň ikinji derman serişdesini kabul edýär.Onuň wezipesi, yumurtlamany saklamakdyr we dogry ulanylyş tizligi 100% -e ýakyn.Subkutan implantasiýa: Aýbaşy başlanandan 7 günüň içinde, çep ýokarky goluň aşaky böleginde fan şekilli görnüşde ýerleşdirilip bilner.24 sagat ýerleşdirilenden soň, göwreliligiň öňüni alyş täsirleri bolýar.Implantasiýa, iň az zyýanly täsirleri we täsirli derejesi 99% -den ýokary bolan 3 ýyl üçin bir gezek ýerleşdirilýär.
4. Sterilizasiýa turba baglanşygyny we vas deferens baglanyşygyny öz içine alýar.Üstünlikleri: Bir gezek, hiç hili zyýan ýok.Erkekler bilen baglanyşyk jyns ukybyna täsir etmeýär, aýal-gyzlar bilen baglanyşyk bolsa menopauza wagtyndan öň girmeýär.Adetmezçilikleri: Ujypsyz operasiýa zerur we ýara birneme agyry duýup biler.Başga bir çaga edinmek zerur bolsa, hasyllylygy dikeltmek aňsat däl.